Weg met de 9-tot-5-cultuur

Van 9 tot 5 werken is vreselijk achterhaald. Ruim baan voor de 6-tot-10-cultuur. Minder files, minder stress en een hogere productiviteit. “Jammer dat het kwartje niet bij veel meer bedrijven valt.”

Er zijn genoeg discussies gaande – denk aan de 24-uurseconomie – maar die hebben nog tot weinig resultaat geleid. “Er wordt iets meer gewerkt in de avonden en op zaterdagen, maar van een wezenlijke verschuiving is geen sprake,” stelt Ben Jansen, algemeen directeur van Déhora Consultancy Group.

Tandarts
Dat is erg, want 9 tot 5 zit gewoon vol. “Dat tijdsvenster hebben we zó geëxploiteerd dat het aan alle kanten begint te kraken”, aldus Jansen. Vroeger was zo’n krap tijdskader nog wel te doen, met minder mensen, minder auto’s en de klassieke rolverdeling tussen man en vrouw. Maar nu niet meer. Kijk bijvoorbeeld naar de files en de stress door de moeizame combinatie van werk en privé. Of het simpele feit dat we vrij moeten nemen om naar de tandarts te gaan. “De tijdordening in Nederland is sterk verzuild; teveel dingen zijn concurrerend aan elkaar georganiseerd.”

Niet ver genoeg
Er zijn inmiddels stappen in de goede richting gezet. Zo propageert het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap de 7-tot-7-cultuur bij onder andere provincies en gemeenten. “Mijn boodschap is: 7 tot 7 is een goede stap, maar het gaat niet ver genoeg. Over een tijdje lopen we dan weer tegen dezelfde problemen aan.”

6 tot 10
Jansen pleit daarom voor een verschuiving naar een 6-tot-10-samenleving, van maandag tot en met zaterdag. Oftewel: de 100-uurseconomie. Betekent dat dat alle winkels zo lang open moeten zijn en managers zoveel uren op kantoor moeten vertoeven? “Nee”, zegt Jansen. “Dat is waar mensen bang voor zijn. Maar dat we het krappe tijdskorset afwerpen en een ruimer venster kiezen, hoeft niet te betekenen dat alle openingstijden verruimd worden.” Een winkel kan ook kiezen om van 2 tot 10 open te zijn, als daar de meeste behoefte aan is.

Ploegendiensten
Voor bedrijven betekent zijn visie een verschuiving naar een ploegendienstsysteem. Dat fenomeen wordt nu in zo’n vijftien procent van de bedrijven gehanteerd. “We hebben dus al genoeg voorbeelden om van te leren”, stelt Jansen. De manager hoeft er niet al die uren rond te lopen. Per ploeg kan er bijvoorbeeld één baas zijn. “We moeten meer naar leidinggeven waarbij resultaat telt en niet de aanwezigheid.” Het voordeel? “Bedrijven, bijvoorbeeld banken, denken na over verruiming omdat ze klantgerichter willen werken en zich daarmee willen onderscheiden van concurrenten.”

Zelfroosteren
“De consequentie van werken met ploegendiensten is, dat we meer moeten plannen”, zegt Jansen. “Maar als je dit goed organiseert, hoeft het geen probleem te zijn.” Denkt u bijvoorbeeld aan zelfroosteren, waarbij werknemers hun wensen voor diensten kunnen aangeven. Zo kunnen zij hun werk en privéleven beter combineren.

Kwartje
“Als je werkt met zelfroosteren liggen er enorme kansen voor efficiencyverbetering. Dat is in deze vreselijke crisistijden een serieuze opportunity om te overwegen.” In Scandinavië leidt zelfroosteren volgens Jansen tot een productiviteitsverhoging van drie tot zeven procent. “Wij hebben zelf in bepaalde situaties ervaring met nog hogere percentages.” Zijn bedrijf assisteerde bijvoorbeeld KLM, GVB en zorginstellingen bij het zelfroosteren. “Dat zijn me nogal cijfers. Het is jammer dat het kwartje niet bij veel meer bedrijven valt.”