9tot3 Vacaturebank Werktijden in overleg flexibel in tijd en plaats
Deze week stemde de Eerste Kamer het wetsvoorstel ‘Werken waar je wil’ weg. Het initiatiefvoorstel van Weyenberg en Maatoug zou een aanvulling zijn op de Wet flexibel werken. Het beoogde het bevorderen van flexibel werken naar arbeidsplaats. Dit gaat dus nu niet door. Maar is dat erg als in de praktijk al zoveel mensen thuiswerken sinds covid?
De Wet flexibel werken
Jaren geleden -rond 2007- maakte ik mij in Den Haag sterk voor meer flexibiliteit in werktijden. Het was een tijd met krapte op de arbeidsmarkt en de overheid wilde hoogopgeleide vrouwen meer betrekken in het arbeidsproces. Want veel vrouwen werkten niet of slechts een aantal uur per week voor een werkgever. Ik bepleitte dat meer flexibiliteit in tijd en plaats een oplossing zou kunnen zijn voor veel moeders. Omdat dan zorgtaken beter gecombineerd kunnen worden met werktijden. In 2000 was er al de Wet Aanpassing Arbeidsduur, die in 2016 vervangen wordt door de Wet flexibel werken. Deze wet geeft werknemers het recht om meer flexibiliteit in werkuren én werkplek te vragen van hun werkgever.
Wetsvoorstel thuiswerken ofwel ‘werken waar je wil’
Het nieuwe wetsvoorstel ‘Werken waar je wil’, zou werknemers meer rechten geven op thuiswerken. Nog steeds kan elke werkgever het weigeren als het niet in de planning van de bedrijfsvoering past. Maar het zou thuiswerken wel verder normaliseren. De wet werd deze week dus niet aangenomen door de Eerste Kamer. Er komt geen uitbreiding op de Wet flexibel werken. Wel jammer, maar misschien moeten we het ook niet overdrijven. Werkgevers hebben al zoveel regels om zich aan te houden als het gaat om personeel. En hebben we deze toevoeging wel nodig?
Wet op thuiswerken nodig?
Hebben we een wet op thuiswerken nodig? Werkgevers bieden de laatste jaren al veel flexibiliteit op werkplek. Door covid zijn ze ertoe gedwongen en veel werkgevers bieden de mogelijkheid tot deels thuiswerken op dit moment nog steeds aan hun personeel. Je ziet het in veel nieuwe vacatures ook terug. Naast een paar nadelen hebben zij natuurlijk ook de voordelen ervan geproefd. Zoals betere concentratie, minder ziekteverzuim, een grotere productiviteit, betere werk-privé balans en minder reistijd. Maar onder de Wet flexibel werken is het voor werknemers nu makkelijker arbeidsduur en werktijden aan te passen, dan een verzoek tot thuiswerken goedgekeurd te krijgen.
Waarom is de ‘Wet werken waar je wil’ afgewezen?
De Wet werken waar je wil is in de volksmond al omgedoopt tot het ‘recht op thuiswerken’. Dat ‘recht’ gaat nu niet door. Een van de argumenten is dat thuiswerken in de praktijk al geregeld is. De overheid hoeft daarvoor geen regels meer op te leggen. Werkgevers gaan al gebukt onder de uitgebreide regelgeving als het gaat om personeel.
Hoe zeker is nu je ‘recht op thuiswerken’?
Werkgevers hoeven in de huidige wet een verzoek tot thuiswerken alleen in overweging te nemen. En moeten schriftelijk toelichten waarom een verzoek wordt afgewezen. In de nieuwe wet zouden werkgevers ook een belangenafweging moeten maken, waarbij de belangen van de werknemer meegenomen moesten worden. Het zou dus de kans op goedkeuring van een verzoek vergroten. Maar de mogelijkheid om die aanvraag te doen behouden werknemers nu nog wel. En elke werkgever, die de voordelen van (deels) thuiswerken heeft geproefd, zal een verzoek eerder goedkeuren. Gemaakte afspraken blijven gelden en voor zover het recht op thuiswerken in de cao verankerd is, had deze wet sowieso geen toegevoegde waarde. Ook een ondernemingsraad met vertegenwoordigers van het personeel kan invloed uitoefenen op het thuiswerkbeleid van de werkgever.
Conclusie
Gaan we er echt op achteruit nu deze wet er niet komt? ‘Nee’, voor iedereen die al afspraken over thuiswerken heeft gemaakt. En ‘ja’ voor iedereen die het tot nu toe nog niet voor elkaar kreeg bij de werkgever. Het is begrijpelijk dat werkgevers ook de mogelijkheid moeten houden om werknemers op kantoor te laten werken als dat voor een rooster belangrijk is of voor de sociale cohesie op de werkvloer. Hebben we al genoeg rechten als werknemer op het gebied van flexibel werken in tijd en plaats? Ik denk het wel. In deze krappe arbeidsmarkt zijn veel werkgevers geneigd flexibiliteit te bieden. Gewoon om personeel te behouden en nieuwe mensen aan te kunnen trekken. Hoe dat in de toekomst gaat? Voorlopig hebben we krapte, dus we kunnen deze zorg voor ons uitschuiven.
