Moeten vrouwen of de werkgevers zich aanpassen?
De vraag wordt al snel gesteld na de nieuwste adviezen van de Raad voor Werk en Inkomen (RWI). Moeten bedrijven zich aanpassen aan vrouwen of moeten de vrouwen zich aanpassen aan de bedrijven? Na twee jaar ruime aandacht in de media voor iedereen die vindt dat vrouwen niet moeten zeuren en gewoon méér moeten werken, komt nu het RWI met een verfrissend nieuw advies. Er zullen meer oplossingen moeten komen om flexibel parttime werken en werken vanuit huis mogelijk te maken. Ik pleit er al een paar jaar voor. Waarom? Omdat het de moeite waard lijkt te zijn nu een half miljoen ‘vergeten’ vrouwen is herontdekt. Zij kunnen het probleem van de krappe arbeidsmarkt helpen oplossen. Een groep goedopgeleide vrouwen zonder werk, die geen uitkering ontvangt. Zij zouden best willen werken, blijkt nu. Zij hoeven niet perse te werken voor het geld, want dat brengt hun partner voldoende binnen. Als zij gaan werken doen zij dat omdat zij het leuk vinden. Als wij deze vrouwen terug willen halen naar het arbeidsproces, moeten we het dus niet alleen ‘makkelijker’, maar ook ‘leuker’ maken. Zij willen dat werk doen waarvoor zij zijn opgeleid, want dat is leuker. Bovendien willen zij hun werktijd zelf in kunnen delen omdat dat makkelijker is in combinatie met het gezinsleven. Die werktijden kunnen zijn binnen schooltijden, enkele lange dagen op kantoor en de rest van de week vanuit huis. Of een combinatie van deze opties. Werktijden op maat dus. En dat hoeven geen kleine deeltijdbanen te zijn. Binnen schooltijd kun je bijvoorbeeld ongeveer 24 uur werken. Als je dan nog wat werk mee naar huis neemt voor de avonduren zit je voordat je het weet op een 32- of 36 urige werkweek.
In de jaren 80 werd deeltijd werken in Nederland geintroduceerd, omdat bleek dat daar veel behoefte aan was onder -vooral vrouwelijke- werknemers. De parttime oplossingen van toen voldoen blijkbaar niet meer. Terwijl Nederland daar, in vergelijking met de rest van de wereldwijd al zo uniek in is. Deze vrouwen hebben eigenlijk alles al. Waarom zouden bedrijven zich nog verder aan moeten passen? Allereerst `moeten` bedrijven natuurlijk helemaal niets. Net zo goed als dat vrouwen niets `moeten´. Maar misschien willen werkgevers wel graag goedopgeleide, gemotiveerde, flexibele werknemers. En misschien willen vrouwen wel graag een werkgever die ze een carrière èn een leven gunt.
Aanpassen betekent niet hetzelfde als inleveren. Als bedrijven flexibiliseren in werktijden, krijgen zij daar meer dan genoeg voor terug. Werknemers die flexibele uren werken en/of deels hun werkzaamheden thuis verrichten. Dat vraagt om een andere inrichting van de werkprocessen. Ik denk dat het meer dan de moeite waard zal zijn, juist ook voor de werkgever. Bedrijven kunnen de omslag maken naar een vorm van werken, waarbij de werknemer op resultaat kan worden afgerekend in plaats van het aantal uren dat hij of zij op kantoor doorbrengt. Want wie houdt dagelijks in de gaten wat men daar uitvoert? De productiviteit zal stijgen en de werknemer die de kans krijgt om werk en privé stressloos op elkaar aan te laten sluiten zal loyaal zijn aan de baas. Loyaler dan de werknemer die telkens klem zit door standaard werktijden en een aanwezigheidsverplichting op kantoor. Het kantoor waar hij of zij zich dagelijks door files tergend langzaam naartoe begeeft. Wat een tijdverspilling. We lijken zowiezo wel gek dat wij dat met z’n allen al jarenlang zo doen! De nieuwe wens van vrouwen om het anders te gaan doen is misschien wel onze redding. Nooit meer in de file, wie verlangt daar niet naar? Moeten bedrijven zich aanpassen? De negatieve lading van ‘aanpassen’ valt weg als je ziet welke nieuwe kansen het brengt. Nieuwe kansen voor iedereen.
Het zal een tijdperk in kunnen luiden waarbij zowel mannen als vrouwen efficient en stressloos het werk kunnen doen waar zij goed in zijn. Zij kunnen (gelijk!) beloond worden naar resultaat. En naast hun werk kunnen zij leven, opvoeden en aandacht geven aan familie en vrienden. In plaats van massaal en milieuvervuilend in de file te gaan staan. Niet alleen deze groep vrouwen, maar iedereen. Wat een ideale arbeidsmarkt zouden we zo kunnen scheppen. Als eersten in de wereld. En waarom niet? We zijn altijd al een innovatief volkje geweest. Laten we die traditie voortzetten. En laten we er trots op zijn.
Ir Vivienne Westerhoud, oprichtster van de 9tot3-vacaturebank (www.9tot3.nl)